Ήπια Γνωστική Διαταραχή

Όταν ένας ιατρός χρησιμοποιεί τον όρο «ήπια γνωστική διαταραχή» (ΗΓΔ) περιγράφει ένα πρόδρομο στάδιο της άνοιας ή της νόσου Alzheimer. Τι σημαίνει αυτό; Οι ασθενείς που πάσχουν από ΗΓΔ εμφανίζουν ήπιες διαταραχές μνήμης ή δυσκολίες στην λήψη αποφάσεων, αλλά οι καθημερινές τους δραστηριότητες παραμένουν ανέπαφες (π.χ. μαγειρεύουν, οδηγούν, δεν αποπροσανατολίζονται, φροντίζουν μόνοι τον εαυτό τους, λαμβάνουν από μόνοι τους την φαρμακευτική αγωγή). Ο πιο συχνός τύπος ήπιας γνωστικής διαταραχής, είναι ο αμνησιακός , όπου οι ασθενείς δεν μπορούν να ανακαλέσουν πρόσφατες πληροφορίες, αλλά περιγράφουν εύκολα αυτοβιογραφικά γεγονότα.

Σημαντικό για την διάγνωση της νόσου είναι αυτές οι διαταραχές  να είναι ασυμβατές με την ηλικία του ασθενούς και το φυσικό γήρας. Επί παραδείγματι, δεν μπορούμε να μιλάμε για ΗΓΔ όταν ένας 90χρονος ασθενής εμφανίζει ήπια συμπτώματα διαταραχής στην μνήμη, αλλά αντιθέτως τίθεται σοβαρά στο τραπέζι ως διάγνωση όταν οι διαταραχές μνήμης υπάρχουν σε κάποιον 60χρονο.

Σημαντικότητα της Νόσου

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι το 10 έως 20% των ατόμων άνω των 65 ετών πάσχουν από ήπια γνωτική διαταραχή.  Περίπου το 1 στους 10 θα εμφανίζουν επιδείνωση μέσα στα επόμενα 5 χρόνια και θα διαγνωσθούν με νόσο Alzheimer ή κάποια άλλη άνοια.

Η εξέλιψη των γνωστικών συμπτωμάτων.  Ήπια Γνωστική Διαταραχή και πιθανώς τα σημάδια της έναρξης της νόσου Alzheimer

Τύποι Ήπιας Γνωστικής Διαταραχής (κατά Petersen 2012 Criteria)

Η ΗΓΔ χωρίζεται σε δύο υποτύπους:

ΗΓΔ Αμνησιακού τύπου:  Το άτομο μπορεί να αρχίσει να ξεχνάει σημαντικές πληροφορίες που παλαιότερα αυτός ή αυτή θα  θυμόταν εύκολα, όπως συναντήσεις , συνομιλίες ή τα πρόσφατα γεγονότα .

ΗΓΔ Μη Αμνησιακού τύπου:  Στο άτομο επηρεάζονται οι δεξιότητες της σκέψης   του, αλλά η μνήμη του παραμένει ανέπαφη. Οι δεξιότητες σκέψης που μπορεί να επηρεαστούν από την ΗΓΔ-μη αμνησιακού τύπου περιλαμβάνουν την ικανότητα να παίρνει αποφάσεις, να διακρίνει τους ήχους, να έχει αίσθηση του χρόνου. Σε άλλες περιπτώσεις οι πάσχοντες αδυνατούν να ακολουθήσουν την ακολουθία των βημάτων που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί ένα πολύπλοκο έργο  ή υπάρχει έκπτωση της οπτικής του αντίληψης.

Διάγνωση της Νόσου

Εκτός από τον νευροψυχολογικό έλεγχο και τα τεστ μνήμης, η σωστή διάγνωση της νόσου συμπεριλαμβάνει τον απεικονιστικό έλεγχο (Μαγνητική ή αξονική τομογραφία), την εξέταση των καθημερινών λειτουργιών (πρέπει να είναι ανέπαφες) και τον αποκλεισμό οργανικών παθήσεων (Γενική αίματος, ηπατική και νεφρική  λειτουργία, επίπεδα Β12 και έλεγχος θυροειδούς) ή  το αποκλεισμό της κατάθλιψης που μπορεί να προκαλέσει ψεύδο-άνοια (αναστρέψιμη άνοια).

Θεραπεία Ήπιας Γνωστικής Διαταραχής

Με την λογική ότι όσο πιο  πρώιμα διεγνωσθή η νόσος, τόσο θα καθυστερήσει να μεταπηδήσει σε βαρύτερη άνοια, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ήπιας γνωστικής διαταραχής είναι σημαντική. Όλες οι έρευνες έχουν δείξει ότι κάποιοι αναστολείς ακετυλοχολινεστεράσης επιβραδύνουν την έκπτωση των γνωστικών διαταραχών. Τα παλαιότερα χρόνια είχε δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην αναδόμηση των γνωστικών λειτουργιών και την ενίσχυση της μνήμης μέσω της Γνωστική Θεραπείας με την βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή (Computerized Cognitive Therapy), αλλά όλα τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα την θεωρούν μη αποτελεσματική θεραπεία.

Στην κάτωθι φωτογραφία ακολουθούν κάποιες επιστημονικά αποδεδειγμένες συμβουλές για καλύτερη μνήμη:

*Διαβάστε περισσότερα για τα πιο ευαίσθητα διαγνωστικά τεστ στην Ήπια Γνωστική Διαταραχή

Δρ. Νικήτας Αρναούτογλου

Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής